بلا از نظر عالمان و بزرگانِ اهل معرفت

حاج اسماعیل دولابی از خوبان و عالمان اهل معرفت بود. ایشان می گفت: " خداوند متعال برای این که انسان ها را در دنیا جذب کند، سه شاخص دارد":
۱- تار خدا،
۲-تور خدا،
۳- تیر خدا.

۱- تار خدا:
تار خدا، صداها و نغمه های زیبا و ملکوتی است که خداوند متعال برای جذب انسان ها خلق کرده است.
تلاوت زیبای قرآن، صدای زیبای مداحی، صدای زیبای دعا و مناجات، قلب انسان را صیقل و جلا می دهد.
۲- تور خدا:
تور خدا، آن مناسبت هائی است که خداوند برای جذب انسا پهن می کند، مانند، ماه رجب، ماه مبارک رمضان، شب های قدر، دوست خوب، همسر خوب، فرزند خوب، همسایه خوب، کتاب خوب، مجلس خوب. این مفاهیم تورهای خدا هستند که انسان ها در این تور خدا گرد هم می آیند و مشتری برای خدا می شوند، انسان ها وقتی که در ماه محرم در مساجد حضور پیدا می کنند، در این محافل انسان جذب خدا می شود، اینها تورهای خداست که خداوند متعال برای خودش مشتری جذب می کند.
۳- تیر خدا:
تیر خدا، بلاهایی است که از جانب خدا نشانه گیری شده است، در این بلاها خداوند دقیقاً نشانه گرفته است و این گونه نیست که خداوند تیری در تاریکی رها کرده و به یک نفر اصابت کرده است، اصلاً این گونه نیست، به همین دلیل است که در فرهنگ قرآنی، در سوره مبارکه بقره، آیات شریفه ۱۵۵ و ۱۵۶ خداوند می فرماید: " بشر الصابرین" "اذا اصابتهم مصیبه قالوا." بلا به عنوان "مصیبت" نامگذاری شده است. مصیبت، یعنی تیری که اصابت کرده است، دقیقاً نشانه گیری شده است. مثال، شکارچی وقتی به شکار می رود، شغال، گرگ و کفتار را نشانه گیری نمی کند، بلکه آهو را نشانه می گیرد.
خداوند متعال با خلق انسان بلا را در این عالم برای او فرستاده است. خداوند متعال می توانست عالمی را خلق کند که بلائی در آن نباشد و یا رنجی در آن نباشد، خداوند متعال عالم را با همین بلاها و مصیبت ها آفرید، اما عالم ملائکه و عالم بهشت را بدون بلا و مصیبت آفرید و کاملاً حکیمانه است، این بلاها ازسوی خداوند ابزاری برای ابتلا و امتحان انسان هاست.
در قرآن کریم به بلای حضرت یوسف (ع)، بلای حضرت ایوب (ع)، بلای حضرت یونس (ع) و بلای حضرت یعقوب (ع) اشاره می کند.
خداوند در سوره مبارکه یوسف آیه شریفه ۱۸ می فرماید: " فصبر جمیل و الله المستعان علی ما تصفون" من صبر خواهم کرد، صبری جمیل و زیبا، من از خدا در برابر آنچه شما می گویید، یاری می طلبم، هرگز سخنی که نشانه ناشکری و جزع و فزع باشد، بر زبان جاری نکرد.
امام سجاد (ع) در صحیفه سجادیه می فرماید: " خدایا، شکر من را بر بلاها و مصیبت ها بیش از شکر بر نعمت ها قرار بده " اللهم اجعل شکرا."
اهل کرامت و اهل معرفت برای این مصیبت ها و بلاها شکر گذاری می کردند، انسان های عادی هنر کنند، صبر می کنند و هنر می کنند که کفر نگویند.
تیر خدا همان بلاهاست، عالمان و خوبان اهل معرفت و عرفان، اگر مدتی دچار بلا نمی شدند، می ترسیدند، که نکند مشکلی داریم و خداوند ما را نمی بیند، این تیر و مصیبت و بلا از جانب خداوند برای ما نیامد.
شیخ بهایی در یکی از شعرهایش، بسیار زیبا می گوید:
شد دلم آسوده، چون تیرم زدی
ای سرت گردم، چرا دیرم زدی

اهل معرفت در مقابل مصیبت ها و بلاها شکر گذاری می کنند و درمانده نمی شوند و در هنگام مصیبت ها آرامش دارند، مضطرب نمی شوند، نمی بُرند، صحنه را خالی نمی کنند، دیگران را به آرامش دعوت می کنند.